Eisen luchtdicht bouwen

zie www.nieman.nl

In het Bouwbesluit worden eisen gesteld aan de maximale luchtdoorlatendheid van een woning. Ook worden eisen gesteld aan het totale energieverbruik van een woning, deze wordt normatief berekend met een energieprestatieberekening (EPC-berekening). De luchtdichtheid van de woning, uitgedrukt in de hoeveelheid luchtlekken bij 10 Pascal, is één van de invoerparameters in de EPC-berekening.

Bij oplevering moeten de woningen voldoen aan de eisen in het Bouwbesluit.

Niveaus luchtdicht bouwen

Het Bouwbesluit stelt een eis aan de luchtdichtheid: niet meer dan 200 dm3/s bij 10 Pascal. Dit is een zeer grote hoeveelheid lucht, zeg maar een hoeveelheid lucht die in 200 pakken melk kan en per seconde bij een zuchtje wind door de schil verdwijnt.

Deze grote hoeveelheid lucht is echter ongewenst voor een energiezuinige woning. In de EPC-berekening wordt daarom ook een waarde voor de luchtdichtheid opgegeven. Die is bijna altijd lager, en dus strenger, dan de Bouwbesluit-eis. Bij echt energiezuinige woningen is de eis nog weer strenger.

In Nederland maken we voor de mate van luchtdichtheid (uitgedrukt in de qv10-waarde) onderscheid

in drie klassen:

Klasse 1 Basis qv;10 > 0,6 dm3/s.m2, voldoet aan het bouwbesluit, geen bijzondere eisen

Klasse 2 Goed qv;10 tussen 0,3 en 0,6 dm3/s.m2 = energiezuinig bouwen

Klasse 3 Uitstekend qv;10 < circa 0,15 dm3/s.m2 = passief bouwen of andere vormen van zeer energiezuinig bouwen

Voor klasse 2 geldt dat extra aandacht nodig is voor detaillering, hang- en sluitwerk, keuze van het afdichtingsmateriaal en de uitvoering. Bovendien wordt sterk geadviseerd een blowerdoortest uit te voeren.

Voor klasse 3 is veel aandacht voor luchtdichtheid een vereiste. Naast aandacht voor de details en de materiaalkeuze is controle door een specialist tijdens de gevel- en daksluiting een ‘must’. Een luchtdoorlatendheidsmeting tijdens de bouw (vóór de afbouw) wordt sterk aanbevolen en een meting achteraf is noodzakelijk, zo mogelijk gecombineerd met thermografisch/infrarood onderzoek met een warmtebeeldcamera.

Bestek

De ambities van de opdrachtgever kunnen hoger zijn dan het bouwbesluit, het bouwbesluit is maar een minimum niveau. Vaak worden programma’s als PHPP, BREEAM, GPR en GreenCalc gebruikt als maatlat. Ook worden in bestekken aanvullende kwaliteitseisen gesteld. Hogere ambities van de opdrachtgever resulteren over het algemeen in strengere eisen ten aanzien van de luchtdichtheid.

PassivHaus Projektierungs Paket (PHPP)

We spreken van een passief gebouw wanneer deze beschikt over zowel een ontwerp- als uitvoergingscertificaat waarin het vastgelegd dat wordt voldaan aan de gestelde eisen. Eén van de parameters die deel uitmaakt van de PHPP-berekening is het infiltratievoud n50 in h-1. Voor het verkrijgen van het ontwerpcertificaat wordt voor nieuwbouwprojecten een infiltratie ≤ 0,6 h-1 bij 50 Pascal ingevoerd. Bij een standaard Agenschap NLwoning komt dit ongeveer overeen met een qv10 ≤ 0,15 dm3/s.m2.

Om in aanmerking te komen voor het certificaat “Gebouwd volgens Passief Bouwenkeur” moet er in de praktijk worden aangetoond dat er wordt voldaan aan de in de PHPP-berekeningen ingevoerde waarde. Het infiltratievoud n50 in h-1 van het gebouw wordt bepaald met een luchtdichtheidsmeting of “blowerdoortest”.

Wat gaan wij doen ?

Ons huis is helaas niet passief te verbouwen binnen het budget. Isoleren kost geld dus hoe zwaarder de isolatie hoe hoger je budget moet zijn. We gaan voor een dak RC van 9, muren zetten we op 7, vloer op 5. Echter zal de tackerplaat op de beneden verdieping nog een beetje extra isloeren.

Nieman gaat een aantal toestingen tijdens de verbouwing doen, daarnaast hebben we een blowertest en word een thermografie in de winter gemaakt. Samen met de aannemer hebben we de garantie voorwaarden aangepast zodat een meeting in de winter binnen de oplevering past.

De praktijk

We hebben twee controles op de bouw laten uitvoeren. Bij elke controle word er een lijst gemaakt met verbeterpunten die daarna weer gecheckt worden.

Voor ons was en de aannemer was dit zeer leerzaam. Alle punten zijn in goed overleg opgelost.

De blowertest

Tijdens de blower test word het huis in onderdruk gezet. Zo stroomt de lucht van buiten naar binnen. Ook ongewenste doorvoeren zoals het riool bleken een lastig punt te zijn. We hebben alle watersloten goed gevuld en de open verbindingen afgeplakt. Toch was de geur van het riool waarneembaar. Mogelijk was er een afvoerbuis aansluiting in de koof niet geheel dicht.

Met 0,196 voldoen we aan de norm maar er zijn verbeterpunten:

De badkamer heeft een dakkapel van isovlas, dit is een damp open product. Hierdoor was duidelijk een luchtstroom te zijn. Als er tijdens het douchen boven druk onstaan dat otsnapt vochtige lucht vanuit de badkamer de contructie in. Omdat het buiten kouders is gaat er condens ontstaan in de constructie.

De keukendeur sluit niet goed aan en moet opnieuw gesteld worden

In de meterkast zijn een aantal doorvoeren niet luchtdict, opnieuw afkitten

Aansluiting vloer / muur is in de technische ruimte niet luchtdicht, aansmeren.